درمانگاه
شامل (پلان طبقات+ پلان اندازه گذاری+ مبلمان+ ۲ نما+ ۳ مقطع)
درمانگاه یا کلینیک (clinic) ساختمان یا بخشی در بیمارستان یا مرکز بهداشتی – درمانی است که معمولا موسسه ای مستقل است جهت درمان بیماران یا مراقبت پزشکی بیماران سرپایی، که برخلاف بیمارستان بیماران در درمانگاه بستری نمی‌شوند.
درمانگاه معمولاً دارای بخشهایی نظیر (پزشک عمومی و متخصص، دندانپزشکی، مامایی، رادیولوژی، آزمایشگاه، داروخانه و … ) می باشد.
درمانگاه به دو دسته ی مراکز بهداشت درمان و پلی کلينيک تقسيم می شوند .
ويژگی های مراکز بهداشت درمان :
دارای عملکرد بهداشتی وسيع
دارای تخصص های محدود
دارای بخش های تشخيصی مجزا
پذيرش بيمار در سطح وسيع
از نظر پزشک مستقل
ويژگیهای پلی کلينيک:
فاقد عملکرد بهداشتی (به استثنای مدد کاری اجتماعی)
دارای تخصص های متنوع
استفاده از بخش های تشخيصی بيمارستان
پذيرش بيمار در سطح محدود
از نظر پزشک وابسته به بيمارستان
عملکردهای درمانگاه :
به سه دسته ی (۱-اداری ۲-درمانی ۳-خدماتی) تقسيم می شود
اداری :
انتظار و پذيرش
واحد مديريت (بيمه ، خدمات اداری و …)
بايگانی پزشکی
درمانی :
اتاق معاينه
درمان و اعمال جراحی محدود
مشاوره (مدد کاری اجتماعی)
خدماتی :
پرستاری و آزمايشگاه
عکس برداری و تاريک خانه
انبار
اتاق کارکنان
ضوابط معماری درمانگاه
نکاتی که باید در ضوابط معماری درمانگاه به آن توجه شود:
۱) سایت
۲) طرح جامع
۳) همسایگی ها
۴) دسترسی
۵) طرح و نقشه ساختمان
۶) تعامل بین عناصر معماری داخلی و خارجی ساختمان
۷) خروجی های اضطراری
۸) طراحی اتاق ها
۹)دیوارها، درب ها و پنجره ها
۱۰) اتاق های تاسیسات مکانیکی و الکتریکی
۱۱) مبلمان
۱۲) تجهیزات پزشکی
ضوابط معماری درمانگاه برای طراحی و تقسیم بندی فضاهای کلینیک:
۱) طراحی فضاهای دسترسی عمومی که از آن جمله اند پارکینگ، رمپ دسترسی ویلچر، آسانسورها، سرویس های بهداشتی، اتاق معاینه و مشاوره
۲) داروخانه و خدمات درمانی
۳) فضاهای بستری و اتاق های انتظار
۴) دفاتر پذیرش و فضاهای اداری
۵) فضاهای خصوصی برای مشاوره توسط روانشناسان
۶) ابعاد اتاق درمانگاه بایستی به راحتی بیمار و یک همراه را در خود جای دهد، همچنین فضای کافی برای حضور پرستار یا پزشک به طور همزمان باشد.
اصول معماری داخلی درمانگاه
نکاتی که باید در اصول معماری داخلی درمانگاه رعایت شود:
۱) فضاهای پذیرش و ورودی اصلی باید مطلوب و استقبال شونده باشد
۲) فضای داخلی آرامش بخش باشد
۳) معماری فضای داخلی دارای عایق صوتی باشد
۴) دمای فضای داخلی باید در تمام فصول مطلوب و دلپذیر باشد
۵) کیفیت هوای معماری داخلی درمانگاه مطلوب باشد به گونه ای که از شیوع عفونت و سایر بیماری های جلوگیری شود
۶) مصالح و پرداخت رنگ معماری داخلی درمانگاه بایستی مکان هایی با حریم خصوصی مطلوب ایجاد کند
۷) پرداخت رنگ، مبلمان و سایر اجزای دکوراسیون داخلی درمانگاه باید از آشفتگی فضا بکاهد
۸) استفاده از هنر در معماری داخلی درمانگاه، بخش ترکیبی طراحی فضای داخلی باشد و برای بالابردن کیفیت محیط درمانی استفاده شود
۹) نور و رنگ در فضای داخلی درمانگاه باید در ایجاد تنوع، انگیزه و آرامش موثر باشد
طراحی معماری درمانگاه
- سایت درمانگاه باید جهت دسترسی افراد محلی و همچنین وسایل نقلیه خدماتی مناسب باشد همچنین دارای تجهیزات اطفای حریق، و وسایل نقلیه اورژانس باشد.
- دسترسی و سیرکولاسیون آسان برای تمامی افراد (بیماران، کارمندان، همراهان، عابران و معلولین) و کلیه وسایل نقلیه عمومی، سهولت دسترسی به فضای بیرونی- انتقال آسان
- علامت گذاری و مسیریابی – ویژگی های ساختمان، نشانه ها، محلی سازی نقشه ها، جهت گیری نور و منظر
- انعطاف پذیری و سازگاری برای نیازهای آینده به گونه ای که در صورت نیاز امکان تغییر در حجم، پلان و یا عملکرد آن فراهم باشد.
- قابلیت دیدن و نفوذپذیری- تقسیم بندی اتاق ها، پلان باز، جلوگیری از دید مستقیم به سمت درب ها، استفاده از صفحات شیشه ای برای مشاهده ی فعالیت ها درون فضای داخلی اتاق ها، نورپردازی و جایگزاری علایم و نشانه ها در سطح مناسب دید
- حفظ حریم شخصی و عمومی- برقراری سلسه ی ارتباطی فضاهای عمومی به خصوصی
نقشه معماری درمانگاه
در نقشه معماری درمانگاه رعایت چه نکاتی حائز اهمیت است؟
۱) ضرورت جهت گیری مناسب ساختمان
۲) طراحی سطوحی مناسب برای ورودی ها و دسترسی به فضای داخلی
۳) ترکیب یکپارچه پلان معماری با توپوگرافی سایت و رعایت حس تعلق به مکان و ترکیب با همسایگی
۴) در نظر گرفتن ارتفاع، حجم و نورگیرها با توجه به محیط پیرامونی
۵) فضاهای سیرکولاسیون و مناطق اشتراکی به عنوان مکانی جهت درمان و آرامش
۶) پرهیز از به کارگیری راهروهای باریک و طویل بدون نور روز و یا عدم وجود دید و منظر به سمت بیرونی در پلان معماری
دیاگرام فضاهای مختلف درمانگاه:
